Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Oblicza sowieckiego totalitaryzmu końca lat czterdziestych i początku pięćdziesiątych XX w. w literacko-publicystycznej refleksji Ludmiły Ulickiej
Streszczenie w języku polskim
Zasadniczy krąg zainteresowań Ludmiły Ulickiej tworzą ludzie i ich losy. Usytuowani w konkretnym miejscu i czasie są bohaterami swojego własnego uniwersum, które stanowią: praca, dom, bliscy. Jednak z bliskiej perspektywy okazują się silnie sprzężeni z wydarzeniami historycznymi, kładącymi się cieniem na ich proste, „podwórkowe” życie, na ich nierzadko alternatywny świat, jaki stworzyli sobie, żeby przeżyć. Aby uciec od terroru, sowieckich norm i ograniczeń, jedni schodzą do podziemia i walczą, inni uciekają w literaturę i sztukę. Są i trzeci – nosiciele idei komunizmu, piewcy systemu, twórcy mitu Stalina, współfałszujący rzeczywistość. Stąd zagadnienia totalitaryzmu, mitu tyrana, homo sovieticusa stanowią zasadnicze elementy przedkładanego artykułu, mającego na celu wykazanie, jak bardzo w tekstach Ulickiej obecne są kwestie z pogranicza historii i antropologii, filozofii i socjologii, ujawniające całe spectrum życia w sowieckiej Rosji końca lat czterdziestych i początku lat pięćdziesiątych XX w.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, tłum. D. Grinberg, M. Szawiel, Warszawa 2021.
Barthes R., Mitologie, tłum. A. Dziadek, Warszawa 2000.
Baszkiewicz J., Władza, Wrocław 1999.
Duda K., Czas zatrzymany, czas odzyskany, czas przez religię i sztukę uwieczniany (na przykładzie współczesnej literatury rosyjskiej), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin. Sectio FF” 2022, 2.
Duda K., Nauczyciel – Mistrz, czyli „strategia przebudzenia” z totalitarnego snu („Zielony namiot" Ludmiły Ulickiej), „Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze” 2016, 26.
Friedrich C.J., Brzeziński Z., Totalitarian Dictatorship and Autocracy, New York 1966 [1956].
Gulczyński M., Panorama systemów politycznych świata, Warszawa 2004.
Khavanskaya A.M., Osobennosti poetiki imeni v romane L. Ulitskoy „Zelenyy shater”, „Kul’turnaya zhizn’ Yuga Rossii” 2013, 2 (49) [Хаванская А.М., Особенности поэтики имени в романе Л. Улицкой „Зеленый шатер”, „Культурная жизнь Юга России” 2013, 2 (49)].
Minogue K., Co stanowi sens pojęcia totalitaryzmu, w: Totalitaryzm a zachodnia tradycja, red. M. Kuniński, Kraków 2006.
Olszewska-Dyoniziak B., Antropologia totalitaryzmu europejskiego XX wieku, Wrocław 1999.
Pacuła J., Lokomotywa historii, słońce narodów, uniwersalny geniusz… Mit Stalina i język, „Świat i Słowo” 2010, 2 (15).
Suchanek L., Homo sovieticus, homo russicus, homo absconditus. Wolność i zniewolenie w dziełach A. Sołżenicyna, A. Zinowiewa i J. Drużnikowa, w: Wolność w kulturze rosyjskiej. Tom jubileuszowy poświęcony Pani profesor Annie Raźny, red. H. Kowalska-Stus, A. Krzywdzińska, Kraków 2015.
Śliwa M., Społeczne i psychologiczne aspekty totalitaryzmu, repozytorium.uni.wroc.pl/Content/51965/PDF/15_Marlena_Sliwa.pdf. [dostęp: 28.10.2024].
Vukolova V.S., Intertekstual’nyy sposob izobrazheniya istoricheskoy epokhi 1953–1996 ggyu v romane Ulitskoy „Zelenyy shater”, „Vestnik TGU” 2015, 6 (146) [Вуколова В.С., Интертекстуальный способ изображения исторической эпохи 1953–1996 ггю в романе Улицкой „Зеленый шатер”, „Вестник ТГУ” 2015, 6 (146)].
Zinowiew A., Homo sovieticus, tłum. H.S. Deja, London 1984.
Ulitskaya L., Svyashchennyy musor: [rasskazy, esse], Moskva 2014
[Улицкая Л., Священный мусор: [рассказы, эссе], Москва 2014].
Ulitskaya L., Zelenyy shater, Moskva 2013 [Улицкая Л., Зеленый шатер, Москва 2013].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2025.59.1759-1775
Data publikacji: 2025-10-31 08:38:57
Data złożenia artykułu: 2024-11-14 10:29:40
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Joanna Renata Tarkowska
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.