Częściowe zrzeczenie się ograniczonego prawa rzeczowego – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2023 r., II CSKP 1273/22

Magdalena Deneka

Streszczenie w języku polskim


Glosowane postanowienie Sądu Najwyższego dotyczy problemu częściowego zrzeczenia się ograniczonego prawa rzeczowego, który nie był przedmiotem odrębnej wypowiedzi w dotychczasowej judykaturze. W powyższym orzeczeniu Sąd Najwyższy sformułował tezę wykluczającą wspomniane częściowe zrzeczenie się ograniczonego prawa rzeczowego, zarówno w zakresie przedmiotowym, jak i treściowym. Stwierdził również, że oświadczenie woli o zrzeczeniu się służebności gruntowej prowadzi do wygaśnięcia tego prawa, jeśli obejmuje każdego ze współuprawnionych. Poczynione na tle art. 246 i art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny rozważania wskazały, że przytoczone stanowisko Sądu Najwyższego zasługuje na aprobatę, z tym jednak zastrzeżeniem, iż dopuszczalna wydaje się redukcja przedmiotu ograniczonego prawa rzeczowego obciążającego więcej niż jedną rzecz w drodze jednostronnej czynności prawnej uprawnionego. W glosie podkreślono także, że zrzeczenie się służebności gruntowej zwiększającej użyteczność całej lub oznaczonej części nieruchomości objętej współwłasnością wymaga zachowania zasad zarządu, którym podlega nieruchomość władnąca.


Słowa kluczowe


zrzeczenie się ograniczonego prawa rzeczowego, częściowe wygaśnięcie ograniczonego prawa rzeczowego, podmiotowa niepodzielność służebności gruntowej

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Literatura:

Balwicka-Szczyrba M., Sylwestrzak A., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Własność i inne prawa rzeczowe (art. 126 – 352), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.

Berek M., [w:] Ustawa o własności lokali. Komentarz, red. serii K. Osajda, red. tomu B. Lac-koroński, Legalis 2024, wyd. 13.

Gniewek E., [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 4. Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, War-szawa 2021.

Gołębiowski K., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, War-szawa 2023.

Grzybowski S., [w:] System prawa cywilnego. Tom I. Część ogólna, red. S. Grzybowski, Os-solineum 1985.

Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2022.

Machnikowska A., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2024.

Pisuliński J., [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 4. Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, War-szawa 2021.

Przyborowski Ł., Zrzeczenie się hipoteki, [w:] Nie tylko hipoteka … Zeszyt jubileuszowy dedy-kowany Profesorowi Jerzemu Pisulińskiemu, red. M. Kućka, K. Pałka, Warszawa 2015, s. 135 – 166.

Radwański Z., Olejniczak A., Grykiel J., [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 2. Prawo cy-wilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.

Swaczyna B., [w:] Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu wieczy-stoksięgowym. Komentarz, red. J. Pisuliński, Warszawa 2014.

Warciński M., Służebności gruntowe według Kodeksu cywilnego, Warszawa 2013.

Wolak G., Dopuszczalność częściowego zrzeczenia się służebności gruntowej. Glosa do posta-nowienia Sądu Najwyższego z 22 czerwca 2023 r., II CSKP 1273/22, „Krakowski Przegląd Notarialny” 2024, Nr 1, s. 93 – 110.

Zaradkiewicz K., [w:] Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1 – 44910, red. K. Pietrzy-kowski, Warszawa 2020.

Akty prawne:

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz.U. z 2023 r. poz. 2809 (t.j.) ze zm.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 (t.j.) ze zm.

Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, Dz.U. z 2025 r. poz. 341 (t.j.) ze zm.

Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, Dz.U. z 2021 r. poz. 1048 (t.j.) ze zm.

Orzecznictwo:

Wyrok SN z dnia 8 listopada 2007 r., III CSK 183/07, Lex Nr 469893.

Postanowienie SN z dnia 9 grudnia 2010 r., IV CSK 168/10, Lex Nr 898265.

Postanowienie SN z dnia 15 lutego 2018 r., I CSK 213/17, Lex Nr 2484713.

Postanowienie SN z dnia 9 lipca 2020 r., I CSK 257/17, Lex Nr 3084216.

Postanowienie SN z dnia 22 września 2020 r., I CSK 275/17, Lex Nr 3057421.

Postanowienie SN z dnia 15 października 2020 r., I CSK 353/17, Lex Nr 3119718.

Postanowienie SN z dnia 30 kwietnia 2021 r., I CSKP 93/21, Lex Nr 3270008.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/glosa.2025.4.19-27
Data publikacji: 2025-12-19 12:03:23
Data złożenia artykułu: 2025-06-19 12:49:37


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2025 Glosa. Prawo Gospodarcze w Orzeczeniach i Komentarzach

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.