Wyślij tekst przez e-mail 
Koło gospodyń wiejskich – zarys problematyki
Streszczenie w języku polskim
Celem artykułu jest przedstawienie kół gospodyń wiejskich jako formy organizacji społecznej poprzez przybliżenie rysu historycznego tych form zrzeszania się, zakresu ich działalności i form finansowania. W opracowaniu przeanalizowano formalno-prawne aspekty funkcjonowania kół gospodyń wiejskich w Polsce, a także omówiono zmiany wynikające z wejścia w życie ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich. Wykorzystano metodę dogmatyczną, uzupełnioną przez metodę historycznoprawną.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
LITERATURA
Borkowski J., Gurnicz A., Kółka rolnicze w II Rzeczypospolitej, Warszawa 1978.
Frączak P., Historia kół gospodyń wiejskich – między emancypacją a kolonizacją wsi, „Kwartalnik Trzeci Sektor” 2021, nr 55.
Grzebisz-Nowicka Z., Działalność organizacji kół gospodyń wiejskich na rzecz kobiet i ich rodzin, [w:] Kobieta wiejska w Polsce. Rodzina, praca, gospodarstwo, red. J. Sawicka, Warszawa 1995.
Krawiec G., Kilka uwag na temat kół gospodyń wiejskich, „Gubernaculum et Administratio” 2019, nr 1, DOI: https://doi.org/10.16926/gea.2019.01.03
Kukulak-Dolata I., Rutkowska A., Wybrane problemy aktywizacji zawodowej kobiet z obszarów wiejskich, „Rynek Pracy” 2024, nr 189.
Lipiński K., Trudnowska K., Formalno-prawne aspekty funkcjonowania kół gospodyń wiejskich, [w:] I. Byszewska, J. Jasiński, J. Klepacz, K. Lipiński, K. Trudnowska, J. Zwoliński, Lokalne, regionalne i tradycyjne szansą dla Kół Gospodyń Wiejskich II. Poradnik dla Kół Gospodyń Wiejskich, Warszawa 2019.
Lis A., Kobiety gospodarne i wyjątkowe. Koła gospodyń w prawie, „Roczniki Administracji i Prawa” 2022, vol. 2(22), DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.0989
Lis A., Prawne aspekty działalności kół gospodyń wiejskich, „Studia Prawnicze KUL” 2023, nr 1, DOI: https://doi.org/10.31743/sp.12788
Matysiak I., Koła gospodyń wiejskich i ich funkcje w kontekście specyfiki trzeciego sektora w wybranych społecznościach wiejskich, [w:] Kobiety, feminizm, demokracja. Wybrane zagadnienia z seminarium IFiS PAN z lat 2001–2009, red. B. Budrowska, Warszawa 2009.
Mazurek A., Koła gospodyń wiejskich jako organizacje pozarządowe wspierające tradycję i rozwój środowisk wiejskich, „Pedagogika Katolicka” 2021, nr 28.
Michalska S., Tradycyjne i nowe role kobiet wiejskich, „Wieś i Rolnictwo” 2013, nr 2, DOI: https://doi.org/10.53098/wir.2013.2.159/08
Sawicka J., Koła gospodyń wiejskich jako społeczno-zawodowa organizacja kobiet, „Wieś Jutra” 1998, nr 4.
Stasiak J., Koła gospodyń wiejskich – nie tylko od kuchni, „Wieś Mazowiecka. Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie” 2016, nr 11.
Szczepańska B., Szczepański J., Współczesne role kół gospodyń wiejskich w społecznościach lokalnych (na przykładzie województwa dolnośląskiego), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica” 2019, nr 68, DOI: https://doi.org/10.18778/0208-600X.68.05
Środa M., Kobiety i władza, Warszawa 2009.
Zajda K., Sieci współpracy kół gospodyń wiejskich, „Kultura Współczesna” 2021, nr 4.
ŹRÓDŁA INTERNETOWE
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Informacje o Agencji, https://www.gov.pl/web/arimr/informacje-o-arimr (dostęp: 1.10.2025).
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Nadzór nad działalnością kół i związku kół gospodyń wiejskich, https://www.gov.pl/web/arimr/nadzor-nad-dzialalnoscia-kol-i-zwiazku-kol-gospodyn-wiejskich2 (dostęp: 1.10.2025).
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Pomoc finansowa dla KGW na realizację celów określonych w ustawie, 16.09.2025, https://tiny.pl/6vxss_3h (dostęp: 1.10.2025).
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Sprawozdanie z działalności ARiMR za 2024 rok, Warszawa, maj 2025, https://www.gov.pl/web/arimr/sprawozdania-z-dzialalnosci-agencji-restrukturyzacji-i-modernizacji-rolnictwa (dostęp: 4.12.2025).
Agropolska, Koła gospodyń będą miały koordynatorów przy ośrodkach doradztwa rolniczego, 2.10.2024, https://www.agropolska.pl/prawo/kola-gospodyn-beda-mialy-koordynatorow-przy-osrodkach-doradztwa-rolniczego,1320.html (dostęp: 8.11.2025).
Centralny Ośrodek Informacji Gospodarczych, Koła gospodyń wiejskich stan na dzień 11-06-2025, https://www.coig.com.pl/wykaz_lista_kola-gospodyn-wiejskich_w_polsce.php (dostęp: 1.09.2025).
Drygas A., Jakie korzyści dała KGW ustawa o kołach gospodyń wiejskich?, 13.06.2025, https://www.topagrar.pl/articles/kola-gospodyn-wiejskich/jakie-korzysci-dala-kgw-ustawa-o-kolach-gospodyn-wiejskich-2533460 (dostęp: 9.11.2025).
Farmer, Sejm znowelizował ustawę o Kołach Gospodyń Wiejskich, 1.10.2024, https://www.farmer.pl/prawo/przepisy-i-regulacje/sejm-znowelizowal-ustawe-o-kolach-gospodyn-wiejskich,152116.html?mp=promo (dostęp: 9.11.2025).
Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich+, Kobiety na wsi, https://tiny.pl/3-grhr7p (dostęp: 28.08.2025).
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Kobiety na wsi to siła i potencjał. Kobiece otwarcie na Europejskim Kongresie Odnowy i Rozwoju Wsi, 8.05.2025, https://www.gov.pl/web/rolnictwo/kobiety-na-wsi-to-sila-i-potencjal-kobiece-otwarcie-na-europejskim-kongresie-odnowy-i-rozwoju-wsi (dostęp: 28.08.2025).
AKTY PRAWNE
Rozporządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 28 listopada 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz rozliczania przez Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa pomocy finansowej z budżetu państwa dla kół gospodyń wiejskich oraz jej wysokości (t.j. Dz.U. 2020, poz. 974, ze zm.).
Ustawa z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (t.j. Dz.U. 2025, poz. 781, ze zm.).
Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. 2020, poz. 2261, ze zm.).
Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (t.j. Dz.U. 2025, poz. 310, ze zm.).
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2025.72.2.57-71
Data publikacji: 2025-12-23 09:10:11
Data złożenia artykułu: 2025-10-11 22:06:33
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Magdalena Łukawska-Malicka
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.