Mediacja w sporach zbiorowych
Streszczenie w języku polskim
O mediacji, w tym mediacji jako metodzie rozwiązywania sporów zbiorowych, napisano już wiele. Większość publikacji, których przedmiotem jest mediacja, skupia się na omówieniu problematyki mediacji w kontekście jej genezy oraz na analizie jej podstaw normatywnych. Wyraźnie mniej uwagi poświęca się mediacji w kontekście praktyki stosowania prawa. Niniejsze opracowanie zawiera natomiast nie tylko analizę normatywną przeprowadzoną na podstawie przepisów dotyczących mediacji w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, Dz.U. z 2020 r., poz.123), poczynając od wyjaśnienia podstawowych terminów z zakresu sporów zbiorowych oraz istoty mediacji w sporach zbiorowych, poprzez omówienie roli mediatora oraz przebiegu procesu mediacji, po jego zakończenie, ale także uwzględnia rozwiązania dotyczące przebiegu mediacji, jakie zostały wykształcone w praktyce oraz dane statystyczne odnoszące się do mediacji w sporach zbiorowych. W opracowaniu wykorzystano dane Informatora Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczące sporów zbiorowych za lata 2021–2023. Na podstawie przeprowadzonej analizy możliwa będzie ocena znaczenia mediacji w rozwiązywaniu sporów zbiorowych i odpowiedź na pytanie, czy omawiane rozwiązania zachowują aktualność, czy obecnie są wystarczające i nadal spełniają swoją rolę.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Literatura
Baran K.W., Model polubownego likwidowania zbiorowych sporów pracy w systemie prawa polskiego, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1992, nr 3.
Broński W., Mediacja w rozwiązywaniu sporów zbiorowych, „Roczniki Nauk Prawnych” 2016, t. XXVI, nr 4.
Czapska J., M. Szeląg-Dylewski M., Innowacja przez prawo, czyli rzecz o mediacji i zaufaniu, [w:] Mediacje w prawie, red. J. Czapska, M. Szeląg-Dylewski, Kraków 2014.
Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, t. 1, Warszawa 2009.
Florek L., Glosa do wyroków Sądu Najwyższego z 19 marca 2008 r. (I PK 235/07) i z 2 kwietnia 2008 r. (II PK 261/07) dotyczących porozumień zbiorowych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2010, nr 1.
Gmurzyńska E., Mediacja w sprawach cywilnych w amerykańskim systemie prawnym – zastosowanie w Europie i w Polsce, Warszawa 2007.
Goździewicz G. (red.), Arbitraż i mediacja w prawie pracy. Doświadczenia amerykańskie i polskie, Lublin 2005.
Hajn Z., Zbiorowe prawo pracy, Warszawa 2013.
Kalisz A., Zienkiewicz A., Mediacja sądowa i pozasądowa. Zarys wykładu, Warszawa 2009.
Kucharski O., Mediacja w sporach zbiorowych z zakresu prawa pracy, „Zeszyty Naukowe Instytutu Administracji AJD w Częstochowie” 2012, nr 2(6).
Kula L., Mediacja jako alternatywna metoda rozwiązywania sporów w polskim systemie prawnym, „Studia Prawnicze. Rozprawy i materiały” 2015, nr 1(16).
Masewicz W., Strajk. Studium prawno-socjologiczne, Warszawa 1986.
Mikos D., Polubowne metody rozwiazywania sporów zbiorowych – wybrane zagadnienia prawne, „Roczniki Nauk Prawnych” 2018, t. XXVIII, nr 1.
MRPiPS, Rozwiazywanie sporów zbiorowych za 2021, https://www.gov.pl/web/dialog/biuletyny-ksiazki--broszury [dostęp: 20.03.2025].
MRPiPS, Rozwiazywanie sporów zbiorowych za 2023, https://www.gov.pl/web/dialog/biuletyny-ksiazki--broszury [dostęp: 20.03.2025].
MRPiPS, Rozwiązywanie sporów zbiorowych za lata 2021–2023, https://www.gov.pl/web/dialog/biuletyny--ksiazki--broszury [dostęp: 20.03.2025].
Orzeł A., Alama-Osmólska K., Rola pełnomocników procesowych w mediacji cywilnej, [w:] Mediacje w prawie, red. J. Czapska, M. Szeląg-Dylewski, Kraków 2014.
Pękala M., Wojtanowicz K.(red.), Oblicza mediacji. Wybrane zagadnienia, Kraków 2021.
PIP, Sprawozdanie działalności PIP za 2023, http://www.pip.gov.pl/o-nas/sprawozdania/sprawozdanie-z-dzialalnosci-pip-za-2023 [dostęp: 20.03.2025].
Popik-Konarzewska K., Mediacja jako alternatywny sposób rozwiazywania sporów po transformacji ustrojowej w Polsce, „International Journal of Legal Studies” 2020, nr 1(7).
Salwa Z., Nowa regulacja rozwiązywania sporów zbiorowych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1991, nr 11.
Skulimowska B., Procedury pojednawstwa i rozjemstwa w zatargach zbiorowych w Polsce i na tle porównawczym, Warszawa 1999.
Sobczyk A., Daszczyńska A., Dialog społeczny jako narzędzie zbiorowego prawa pracy, [w:] Dialog społeczny w praktyce przedsiębiorstw, red. J. Stelina, Gdańsk 2010.
Stelina J. (red.), Dialog społeczny w praktyce przedsiębiorstw, Gdańsk 2010.
Świątkowski A.M., Mediacja i arbitraż, [w:] Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, red. J. Wratny, K. Walczak, Warszawa 2009.
Tomanek A., Komentarz do art. 10, [w:] Komentarz do ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, [w:] Zbiorowe prawo zatrudnienia. Komentarz, red. K.W. Baran, Warszawa 2024, LEX/el.
Walczak K., Wratny J. (red.), Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, Warszawa 2009.
Wronikowska E., Nowik P., Zbiorowe prawo pracy, Warszawa 2008.
Zieliński T., Prawo pracy. Zarys systemu, t. 3, Warszawa – Kraków 1986.
Żołyński J., Ustawa o rozwiazywaniu sporów zbiorowych. Komentarz, Warszawa 2014.
Akty prawne
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L136/3.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz.483 ze zm.).
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. z 2020 r. poz.123 ze zm.).
Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz.U. z 2018 r. poz. 2232 ze zm.).
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2025 r. poz.277 ze zm.).
Orzecznictwo
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 2014 r., I PK 14/14, LEX nr 1500661.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2008 r., I PK 235/07, OSNP 2009, nr 15–146, poz. 190.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2008 r., II PK 261/07, OSNP 2009, nr 15–16, poz. 200.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2013 r., III PK 88/12, LEX nr 1413570.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2022 r., I PSKP 92/21, LEX nr 3498425.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2003 r., I PK 157/02, OSNP 2004, nr 15, poz. 263.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/adr.2024.2.65-79
Data publikacji: 2025-09-17 09:20:11
Data złożenia artykułu: 2025-02-18 20:35:49
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Aleksandra Maria Wiącek-Burmańczuk

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.