Mediation in Collective Industrial Disputes
Abstract
Much has been written about mediation, including mediation as a method to resolve collective industrial disputes. Most publications on mediation focus on discussing the issues of mediation in the context of its origin and analysis of its normative basis. Significantly less attention is paid to mediation in the context of the law applying practice. This study contains not only a normative analysis made on the basis of the mediation-related provisions in the Polish Act on resolution of collective industrial disputes (Act of 23 May 1991 on resolving collective industrial disputes, Journal of Laws of 2020, item 123, hereinafter referred to as ARCID), starting from the explanation of basic terms in the field of collective disputes and the essence of mediation in collective disputes, then discussing the role of the mediator and the course of the mediation process, and finally its completion, but also takes into account the solutions concerning the course of mediation that have been developed in practice and statistical data relating to mediation in collective disputes. The study uses data from the guidebook on collective disputes for 2021–2023 published by the Polish Ministry of Family, Labour and Social Policy. Based on the analysis, it will be possible to assess the importance of mediation in the resolution of collective disputes and to answer the question of whether the solutions discussed remain relevant, still sufficient and capable of fulfilling their role.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Literatura
Baran K.W., Model polubownego likwidowania zbiorowych sporów pracy w systemie prawa polskiego, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1992, nr 3.
Broński W., Mediacja w rozwiązywaniu sporów zbiorowych, „Roczniki Nauk Prawnych” 2016, t. XXVI, nr 4.
Czapska J., M. Szeląg-Dylewski M., Innowacja przez prawo, czyli rzecz o mediacji i zaufaniu, [w:] Mediacje w prawie, red. J. Czapska, M. Szeląg-Dylewski, Kraków 2014.
Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, t. 1, Warszawa 2009.
Florek L., Glosa do wyroków Sądu Najwyższego z 19 marca 2008 r. (I PK 235/07) i z 2 kwietnia 2008 r. (II PK 261/07) dotyczących porozumień zbiorowych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2010, nr 1.
Gmurzyńska E., Mediacja w sprawach cywilnych w amerykańskim systemie prawnym – zastosowanie w Europie i w Polsce, Warszawa 2007.
Goździewicz G. (red.), Arbitraż i mediacja w prawie pracy. Doświadczenia amerykańskie i polskie, Lublin 2005.
Hajn Z., Zbiorowe prawo pracy, Warszawa 2013.
Kalisz A., Zienkiewicz A., Mediacja sądowa i pozasądowa. Zarys wykładu, Warszawa 2009.
Kucharski O., Mediacja w sporach zbiorowych z zakresu prawa pracy, „Zeszyty Naukowe Instytutu Administracji AJD w Częstochowie” 2012, nr 2(6).
Kula L., Mediacja jako alternatywna metoda rozwiązywania sporów w polskim systemie prawnym, „Studia Prawnicze. Rozprawy i materiały” 2015, nr 1(16).
Masewicz W., Strajk. Studium prawno-socjologiczne, Warszawa 1986.
Mikos D., Polubowne metody rozwiazywania sporów zbiorowych – wybrane zagadnienia prawne, „Roczniki Nauk Prawnych” 2018, t. XXVIII, nr 1.
MRPiPS, Rozwiazywanie sporów zbiorowych za 2021, https://www.gov.pl/web/dialog/biuletyny-ksiazki--broszury [dostęp: 20.03.2025].
MRPiPS, Rozwiazywanie sporów zbiorowych za 2023, https://www.gov.pl/web/dialog/biuletyny-ksiazki--broszury [dostęp: 20.03.2025].
MRPiPS, Rozwiązywanie sporów zbiorowych za lata 2021–2023, https://www.gov.pl/web/dialog/biuletyny--ksiazki--broszury [dostęp: 20.03.2025].
Orzeł A., Alama-Osmólska K., Rola pełnomocników procesowych w mediacji cywilnej, [w:] Mediacje w prawie, red. J. Czapska, M. Szeląg-Dylewski, Kraków 2014.
Pękala M., Wojtanowicz K.(red.), Oblicza mediacji. Wybrane zagadnienia, Kraków 2021.
PIP, Sprawozdanie działalności PIP za 2023, http://www.pip.gov.pl/o-nas/sprawozdania/sprawozdanie-z-dzialalnosci-pip-za-2023 [dostęp: 20.03.2025].
Popik-Konarzewska K., Mediacja jako alternatywny sposób rozwiazywania sporów po transformacji ustrojowej w Polsce, „International Journal of Legal Studies” 2020, nr 1(7).
Salwa Z., Nowa regulacja rozwiązywania sporów zbiorowych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1991, nr 11.
Skulimowska B., Procedury pojednawstwa i rozjemstwa w zatargach zbiorowych w Polsce i na tle porównawczym, Warszawa 1999.
Sobczyk A., Daszczyńska A., Dialog społeczny jako narzędzie zbiorowego prawa pracy, [w:] Dialog społeczny w praktyce przedsiębiorstw, red. J. Stelina, Gdańsk 2010.
Stelina J. (red.), Dialog społeczny w praktyce przedsiębiorstw, Gdańsk 2010.
Świątkowski A.M., Mediacja i arbitraż, [w:] Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, red. J. Wratny, K. Walczak, Warszawa 2009.
Tomanek A., Komentarz do art. 10, [w:] Komentarz do ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, [w:] Zbiorowe prawo zatrudnienia. Komentarz, red. K.W. Baran, Warszawa 2024, LEX/el.
Walczak K., Wratny J. (red.), Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, Warszawa 2009.
Wronikowska E., Nowik P., Zbiorowe prawo pracy, Warszawa 2008.
Zieliński T., Prawo pracy. Zarys systemu, t. 3, Warszawa – Kraków 1986.
Żołyński J., Ustawa o rozwiazywaniu sporów zbiorowych. Komentarz, Warszawa 2014.
Akty prawne
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L136/3.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz.483 ze zm.).
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. z 2020 r. poz.123 ze zm.).
Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz.U. z 2018 r. poz. 2232 ze zm.).
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2025 r. poz.277 ze zm.).
Orzecznictwo
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 2014 r., I PK 14/14, LEX nr 1500661.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2008 r., I PK 235/07, OSNP 2009, nr 15–146, poz. 190.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2008 r., II PK 261/07, OSNP 2009, nr 15–16, poz. 200.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2013 r., III PK 88/12, LEX nr 1413570.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2022 r., I PSKP 92/21, LEX nr 3498425.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2003 r., I PK 157/02, OSNP 2004, nr 15, poz. 263.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/adr.2024.2.65-79
Date of publication: 2025-09-17 09:20:11
Date of submission: 2025-02-18 20:35:49
Statistics
Indicators
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2025 Aleksandra Maria Wiącek-Burmańczuk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.