Postawy aplikantów radcowskich wobec założeń Preventive Law oraz Creative Problem Solving

Streszczenie w języku polskim

Artykuł ma charakter naukowo-badawczy i dotyczy postaw aplikantów radcowskich wobec kluczowych założeń Preventive Law (PL) oraz Creative Problem Solving (CPS) jako nurtów Comprehensive Law Movement w polskim porządku prawnym. Problem badawczy sprowadza się do pytania, czy przyszli radcowie prawni postrzegają orientację prewencyjną i kreatywną jako wartościowe dopełnienie tradycyjnego, procesowego modelu rozwiązywania sporów. Celem badań było określenie poziomu akceptacji założeń PL i CPS oraz zróżnicowania postaw w zależności od obszaru praktyki. Badanie empiryczne o charakterze eksploracyjnym przeprowadzono w 2022 roku wśród 88 aplikantów Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie, z wykorzystaniem ilościowej ankiety audytoryjnej. Główne tezy artykułu wskazują, że (1) aplikanci w zdecydowanej większości popierają relacyjne i prewencyjne aspekty działań prawnych; (2) wysoko wartościują kreatywne, pozasądowe metody rozwiązywania konfliktów, ale (3) ich podejście różnicuje się w zależności od obszaru praktyki, w szczególności w zakresie uwzględniania potrzeb emocjonalnych klientów. Wyniki przeprowadzonego badania w znacznej mierze potwierdzają hipotezę o wysokiej akceptacji założeń PL i CPS przez aplikantów, ujawniając jednocześnie wewnętrzne zróżnicowania wymagające pogłębionych badań. Badanie stanowi jedno z pierwszych prób badań PL i CPS z użyciem metod ilościowych. Wartość poznawcza i praktyczna badań przejawia się we wskazaniu kierunków transformacji kształcenia i szkolenia zawodowego prawników w stronę bardziej prewencyjnej, kreatywnej i humanistycznej praktyki.